1886 අද වැනි දිනක අමෙරිකාවේ චිකාගෝ නගරය උණුසුම් වූයේ අසාධාරණයට එරෙහිව නැගී සිටි කම්කරු පිරිසකගේ විරෝධතාවක් හේතුවෙනි. පසුව එම දිනය ලොව පුරා වැඩකරන ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් අවධාරණය කරන සුවිශේෂී දිනය බවට පරිවර්තනය විය. එදා සටන් පාඨ කියමින් එම උද්ඝෝෂණයට එක්වූ පිරිස දහසකට අධික සුවහසක් කම්කරු ජනතාවගේ රුධිරය මතින් හේතූන් මැයි 01 ජාත්‍යන්තර කම්කරු දිනය බවට පත් වුයේ එලෙසිනි.
ශ්‍රී ලංකාවේ කම්කරු ප්‍රජාව ලෝකවාසී කම්කරුවන් සමග එක්සත්ව පෙළ ගැසුණේ, එලෙස තම අයිතීන් දිනාගැනීමේ අඛණ්ඩ අරගලයේ නව සන්ධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරමිනි.ඒ අනුව, ලංකාවේ ප්රථම වරට කම්කරු දිනය සැමරුවේ 1927 වසරේය. ලංකා ඉතිහාසයේ පළමු මැයි රැළිය 1933 කොළඹ ප්‍රයිස් පිටියෙන් ආරම්භ වී ගාලු මුවදොර පිටියෙන් අවසන් විය.
1947 පමණ වනවිට මෙරට කම්කරු අරගල උත්සන්න විය. එහි දී වැඩ වර්ජනයක් සිදු වූයෙන් එයින් ගෙදර ගිය බොහෝ දෙනා පසුව කම්කරු නායකයන් බවට පත්වූහ. 1956 දී අගමැති බණ්ඩාරනායකගේ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය හා පිලිප් ගුණවර්ධනගේ විප්ලවකාරී සම සමාජ පක්ෂයත් එකමුතුව පිහිට වූ මහජන එක්සත් පෙරමුණ රජයේ මැයි දිනයරතුපාටින් හා නිල් පාටින් පැවැත්විය. එසේම ප්රථම වරට මැයි දිනය ජාතික නිවාඩු දිනයක් බවට පත් වූයේ බණ්ඩාරනායකගේ ආණ්ඩුවෙනි.ඒ වන විට කම්කරු ඇමතිවරයා ලෙස කටයුතු කළේ ටී. බී. ඉලංගරත්න මහතාය. අනතුරුව 1956 දී මැයි
දිනය මෙරට නිවාඩු දිනයක් ලෙස නම් කරන ලදී.
මේ අතර පසුගිය අප්‍රේල් මස 21 වන දින මෙරට සිදුවු ඛේදජනක සිදුවීමත් සමඟ ගියවර මැයි දින පෙළපාලි නොපැවැත්වීමට මෙරට දේශපාලන පක්ෂ හා සංවිධාන පියවර ගනු දක්නට ලැබිණ. එය එසේ වුව ද, මෙම වසරේ දීත් මැයි දිනය සැමරුම් නොපැවැත්වීමට කටයුතු යෙදී ඇත. ගෝලීය වසංගතයක් ව පවතින කොරෝනා බලපෑම හමුවේ ලොව සියලු රටවල් ඊට මුහුණ දෙමින් සිටි. ශ්‍රී ලංකාවේ ද එකී ව්‍යාප්තව පවතින කොරෝනා වෛරසයේ බලපෑම වර්තමාන ජනජීවිතය අඩාල කිරීමට සමත් ව ඇත. මෙරට රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණය යම් මට්ටමකට පවත්වාගනිමින් වෛරසය මර්දනය කිරීම සහ ඉන් රෝගී වූ පුද්ගලයින් සුව කිරීමටත්, ඇතැමුන් නිරෝධායනයට ලක් කිරීමටත් කටයුතු කරමින් සිටින කාල වකවානුවක මැයි දිනය වෙනුවෙන් පාගමන් යාම වෙනුවට මෙරට ජනතාව සමාජ දුරස්ථභාවය අනුගමනය කරමින් සෞඛ්‍ය බළධාරීන්ගේ උපදෙස් මත කටයුතු කිරීමට සිදු ව ඇත.
කෙසේ වුව ද, රටක වැඩි බර අදිනුයේ කම්කරුවන් බව කිසිසේත්ම අමතක කර දැමිය නොහැක. ඉතිහාසයේ මෙන්ම වර්තමානයේ දී ත් ඉන් අනතුරුව අනාගතයේ දීත් කම්කරුවන්ගේ අනේක කැප කිරීම් සිදු කරන කර මතින් රට ඉදිරියට ගමන් කරනු ඇත. සඟ,වෙද,ගුරු,ගොවි,කම්කරු යනාදී වශයෙන් පංච පුද්ගල බලවේගයන් ශ්‍රී ලංකාවේ විශාල බලකණු ලෙස තම දායකත්වය මෙරට ඉතිහාසය පුරාවට ලබා දී ඇත.
එකී ශක්තිමත් බලකණු මතින් ඉදිරියට යන ශ්‍රී ලංකාව පවත්නා තත්ත්වය හමුවේ කම්කරු දිනය සැමරීම මෙම වසරේ නොපැවත්වුව ද ඔවුන්ගේ කාර්යය කිසි දා අමතක කර පසෙකට විසි කර දැමිය නොහේ. අප අද භුක්ති විඳින අයිතිවාසිකම් හා ගරුත්වයන් වෙනුවෙන් මිනිසුන් සටන් කළ බව ඉතිහාසය අපට උගන්වයි. එසේ සටන් කර දිනා නොගන්නට අපගේ වත්මන් තත්වයන් නොවෙනස්ව එලෙසම පවතිනු ඇතැයි සැළකිය නොහැකි බව අපට වටහා ගත හැකි විය යුතුය.
එහෙත් වර්තමානය වන විට කම්කරුවන් වෙනුවෙන් වෙන් වූ ජාත්‍යන්තර කම්කරු දිනය වර්තමානයේ රට තුළ නිර්මාණය වී ඇති දේශපාලන පක්ෂයන්හී අත්තනොමතික අවශ්‍යතාවයන් මුදුන් පමුණුවා ගැනීම වෙනුවෙන් වෙන් කිරීම හේතුවෙන් කම්කරු දිනයේ මූලික වටිනාකම් කෙරෙහි අවධානය බොහෝ දෙනෙකු වෙතින් ගිලිහී ඇත.
කරුණු කාරණා එලෙස වත් දී අපගේ මුතුන්මිත්තන් විසින් දිනා ගන්නා ලද එම අයිතිවාසිකම් යළි දිනා ගැනීම සඳහා නැවත නැවතත් සටන් කරන්නට අපට සිදු වනවා ඇත. කෙසේ වුව ද මැයි දිනය සමරන විට අප ඉගෙන ගත යුතුව තිබෙන ඉතා වැදගත් ඓතිහාසික පාඩම එයයි.
